Studium Generale - Hans Aarsman

Woensdag 26 september 2012 was Hans Aarsman te gast bij Studium Generale op de TU. Enkele leden van de fotovereniging zijn bij deze lezing geweest. 'Lezing' is eigenlijk niet het goede woord, het was een bespreking van foto's die Hans in zijn werk tegengekomen is. Bekende foto's, zoals die van de Russische soldaten die in 1945 de Rijksdag in Berlijn veroverd hebben. Ook andere, gewone foto's die zijn interesse gewekt hadden.

Tegenwoordig is Hans Aarsman journalist. Hij was ooit fotograaf, maar dat was niet zijn ding. Later is hij via de journalistiek toch weer bij fotografie uitgekomen. Maar nu schrijft hij er elke week een artikel over in zijn eigen hoekje van de krant. Hij kijkt nooit TV, vertelt hij tijdens zijn voordracht. Zijn kleding is stijlvol maar zijn overhemd hangt slordig uit zijn pantalon. Met de nodige zelfspot is hij iemand die niet gemakkelijk in een hokje te plaatsen is.

Hans begint de lezing met een lijstje met namen van historische personen: Freud, Céline, Jung, Doyle, Schnitzler. Het zijn allemaal schrijvers, grote denkers met een analytische en filosofische blik op de wereld. Maar zij waren ook allemaal huisarts. Een huisarts bekijkt zijn patienten goed, onderzoekt hen. Daarna stelt hij vast wat er aan de hand is, hij stelt een diagnose.

Ik kon het even niet volgen... Waartoe dient dit verhaal? Wat wil Hans ons nu eigenlijk duidelijk maken?

Hij ging verder: die Arthur Conan Doyle was schrijver van de Sherlock Holmes verhalen. Doordat hij zelf arts was, kon hij in de huid kruipen van een detective die op de plaats van een misdrijf uit de beschikbare sporen, details, gesprekken met getuigen moest afleiden wie de dader was geweest.

Toen vertelde Hans hoe hij zelf naar foto's kijkt. Hij gaat altijd op zoek naar het verhaal achter de foto. Hoe zit de foto in elkaar. Wat gebeurde er werkelijk? Waarom staat die man daar op de achtergrond? Soms denk je iets te zien, maar dan blijkt het toch net iets anders te zijn. Hans wil ons behulpzaam zijn en hij legt uit hoe hij te werk gaat: hij zoomt in op details. Hij ziet dat een mannelijk soldaat een dameshorloge draagt. Hij ziet een eenzame salontafel in een verder lege woonkamer. Hij vraagt zich af wat er net buiten beeld te zien is. Welke foto's zijn er op Google over hetzelfde onderwerp te vinden? Zonder het internet zou zijn manier van werken niet mogelijk zijn.

Hans toont ons een oude foto van een gekleurde vrouw in Congo, destijds een Belgische kolonie. Achter haar staat een westerse man in wit uniform. De man kijkt neer op de vrouw. Het bevestigt de verhouding tussen de koloniale machthebbers en de ondergeschikte rol die vrouwen hadden. Er is echter ook een andere uitleg van de situatie mogelijk: de man met zijn witte uniform is de ideale foto-achtergrond voor de vrouw met donkere huidskleur. Volgens Hans was dit begin 20e eeuw noodzakelijk om ondanks de beperkingen van de techniek en het contrastrijke daglicht, een technisch goede foto te verkrijgen. Ook op andere foto's uit dezelfde periode zie je opvallend vaak het contrast tussen donkere huid en witte kleding.

In foto's van de Amerikaanse burgeroorlog valt het Hans op dat de lichamen van dode mensen netjes op een rij liggen (rechtsboven). Ook op andere foto's liggen de lichamen vaak in dezelfde houding. Waarom hebben enkele slachtoffers schoenen aan en de andere niet? De broekzakken van de slachtoffers zijn binnenste-buiten gekeerd. De lichamen zijn al opgezwollen, ze kunnen pas na 48 uur in een andere houding gelegd worden omdat ze daarvoor nog te stijf zijn. In dit geval ontbreekt een verklaring voor de waargenomen situatie, maar maakt Hans ons op méér details opmerkelijk, dan we eigenlijk willen weten.

De foto van de Russische soldaten die de vlag hijsen op de Rijksdag na de inname van Berlijn, is beroemd maar geënsceneerd. De fotograaf schijnt de vlag meegebracht te hebben. Rookpluimen zijn toegevoegd om meer dramatiek aan de puinhopen te geven. Een soldaat heeft twee horloges om. Eén daarvan is geretoucheerd (verwijderd) omdat dit de indruk zou wekken dat hij deze buitgemaakt had bij plunderingen.

Ook bedrijven houden niet van beelden waarin zij met negatieve zaken geassocieerd worden. Tijdens de betogingen in 2011 op het Tahrir-plein in Egypte tegen president Mubarak en zijn bewind, zijn gebouwen te zien waarop kale vakwerken te zien zijn. Hans vraagt zich af waar die stijgers op de gebouwen voor dienen. Op vakantiefoto's van toeristen die enkele jaren geleden Cairo bezochten, is te zien dat dit billboards waren (reclame-posters). Maar waarom zijn de posters nu weggehaald? De enige verklaring lijkt te zijn dat de bedrijven uit voorzorg hun logo's verwijderd hebben toen ze vermoedden dat de situatie op het Tahrir-plein zou gaan escaleren.

In zijn manier van omgaan met foto's, is er geen plaats voor schoonheid. Mooie foto's vind Hans niet interessant. Dat leidt alleen maar af van wat er daar werkelijk te zien was toen de foto gemaakt werd...

Zoals de foto van de woning die te koop wordt aangeboden op Funda. Een ongezellige keuken met een ronde tafel en een stel tuinstoelen. In de woonkamer nog een salontafel van oma, de gordijnen half gesloten. Heeft de fotograaf echt geen gevoel voor hoe je een woonkamer kan presenteren zodat deze aantrekkelijk is voor mogelijke kopers? Het zou kunnen, maar het is aannemelijker dat de vorige bewoner al enige tijd geleden zijn meubels heeft meegenomen naar zijn nieuwe woning. Zo kan je uit de foto opmaken dat deze woning al geruime tijd te koop wordt aangeboden waardoor je als koper een goede onderhandelingspositie hebt.

Wekelijks kiest Hans uit duizenden foto's een foto voor zijn artikel in de krant. Daar schrijft hij ook zelf de tekst bij. Soms levert zo'n foto toch niet genoeg op voor een artikel en dan moet hij een andere zoeken. En helemaal feilloos is zijn manier van werken ook niet, soms blijkt het toch anders te zijn dan hij denkt. Maar dat geeft niet, de winst is dat je leert beter naar foto's te kijken, dat er vaak meer in een foto zit dan je op het eerste gezicht denkt.

Paul Simons

Dekate Mousa naar Photokina

Afgelopen zaterdag, 25 september, vertrokken elf DM leden in alle vroegte naar Keulen. In deze Duitse metropool vond namelijk van 18 tot en met 23 september de Photokina plaats, een beurs waarin alles draait om beeld. Naar eigen zeggen is deze tweejaarlijkse beurs zowel hoogtepunt als verzamelpunt voor alle foto–enthousiastelingen; amateur, professioneel, en alles daartussenin.

Keulen ligt in de deelstaat Noord-Rijland-Westfalen, op slechts 85 kilometer van de grens met Nederland, dus arriveerden de Eindhovense studentenfotografen (die voor de gelegenheid ook speciaal uit Utrecht, Rotterdam en de Achterhoek kwamen) na anderhalf uur scheuren op de Deutsche Autobahnen, al in de Rijnstad.

Na het gebruikelijke parkeerplaatsdilemma bleek het nog een hele toer de mensen in de andere auto’s terug te vinden, om na binnenkomst gelijk weer ieder zijn eigen weg te gaan, vrijwillig of omdat je elkaar makkelijk kwijt kon raken. Ondanks de enorme afmetingen van dit beursgebouw kon je namelijk nog over de hoofden lopen! Van kredietcrisis leek dus even weinig te merken.

Naast zwaargewichten Canon en Nikon waren er allerhande kleine(re) ondernemingen vertegenwoordigd. Traditioneel, experimenteel en B-merk materiaal werd in goed uitgelichte stands ter bewondering aangeboden. Er kon gespeeld worden met objectieven, statieven en flitsinstallaties. Ook waren er exposities, plekken waar je je eigen foto’s kon laten afdrukken en stands die je lens voor je kalibreerden. Het voortbestaan van analoge fotografie werd gevierd in de kleurrijke Lomography stand, waar ze aan mensen met een goed foto-idee zelfs de felbegeerde plastic cult-camera’s uitdeelden. Ook kon men overal kaartjes invullen om kans te maken op allerlei andere producten (hierbij vrijwillig een hele berg spam op zich afroepend).

Voor ieder wat wils, maar na zes uur hebberig slenteren was de koek op. De dag werd besloten met een gezamenlijk diner bij een Duitse Mexicaan, waarna de drie auto’s weer begonnen aan de terugweg richting -hoe toepasselijk: Nederlands’ lichtstad. 

Nichon Glerum

De 6 W’s van Gijs Hoskam

Wie
Ik ben bekend en berucht onder de naam Gijs. Formeel hoort daar ook nog Hoskam achteraan, maar ik luister prima naar het eerste, wat informerele gedeelte. Ook zijn er diverse bijnamen in omloop, maar deze zal ik jullie besparen.

Wanneer
Sedert het jaar onzes heeren 1981 bewandel ik dit nederig stukje aardkloot, waarbij Eindhoven altijd het uitgangspunt is geweest van mijn talrijke omzwervingen. Enige tijd geleden heb ik op deze plaats het toetsenbord gekregen van Frans en na het nodige aandringen en talrijke herinneringen aan het schrijven van dit literair meesterwerk is nu het moment aangebroken dat dit dan eindelijk mogelijk is.

Wat
Tijdens mijn afstuderen van Biomedische Technologie ben ik lid geworden van DM, maar foto’s maken doe ik al wat langer. Na enige tijd de status van ‘werkzoekende’ gehad te hebben, begin ik binnenkort als audioloog in opleiding. Helaas is dit in Zwolle, dus zal ik op de vaste dinsdagavonden helaas niet meer zo vaak aanwezig zijn. Uiteraard blijf ik foto’s maken, evenementen, op reis en alle andere excuses die ik kan bedenken. Vaak bedrijfsmatig, maar ook nog steeds graag voor mezelf.

Waar
Tja, zoals hierboven vermeld ga ik mijn tijd verdelen tussen Zwolle en Eindhoven. Veel reizen, zorgen dat ik m’n camera zo veel mogelijk bij heb voor wanneer zich een gelegenheid aanbied.

Waarom
Ik vind het mooi om de sfeer bij een concert vast te leggen, spectaculaire momenten van een artiest of gebeurtenis en schitterende plaatjes te schieten van de wereld om me heen. Uiteraard heb ik nog genoeg lege muren, dus daar moet ook materiaal voor gevonden en gemaakt worden.

Waarmee
Momenteel is het een Canon 20D, uiteraard met grip, een flitser en talrijke zinloze accessoires, waarbij Ebay en Dealextreme met regelmaat een leverancier zijn. Met als werkpaard een 17-85 mm lens. Verder heb ik nog een 55-250 mm en een 50 mm 1.8 lens. Binnenkort hoop ik een 7D met wat serieuzere lenzen toe te voegen aan mijn collectie.

En nu? Laten we het stokje, pen, toetsenbord of hoe je t ding ook wil noemen eens doorgeven aan de verse aanwas. Dorris, veel plezier!

Gijs Hoskam

DM goes underwater!

Vrijdag 9 april vond voor de eerste Dekate Mousa onderwaterfotografie-workshop plaats in het zwembad Eikenburg aan de Aalsterweg. Negen DM-leden waagden zich een avond aan de wonderlijke wereld van chloorwater, plastic vissen, Charlie’s Underwaterangels en poging tot ponchomoord..

Na een korte duikintroductie door (onderwater)fotografe Wendy Hoevenaars, speciaal voor de brevetloze leden, konden we te water!

Vier camera’s stonden ons ter beschikking: drie onderwater compactcamera’s (Canon Powershot) en één spiegelreflex (Canon 50D) met solide waterdichte behuizing, twee flitsarmen en mega handvat. Er werd dus in teams gewerkt. De plastic onderwaterdieren vormden na een tijdje niet echt een uitdaging meer en dus ontpopten sommige DM-leden zich tot instant-model. De vrouwelijke afgevaardigden hadden zelfs wijde voile jurken en doeken meegenomen, wat in sommige gevallen prachtige effecten opleverde.

De spiegelreflexcamera gaf natuurlijk veruit het beste resultaat, maar het bleek nog een hele tour te ademen door een mondstuk, jezelf te levelen in het water, je neus te klaren, de camera vast te houden, te bedienen en dan ook nog op het goede moment de knop in te drukken! Van de 4 gigabyte aan afbeeldingen is er daarom uiteindelijk maar minescuul gedeelte echt geslaagd. Oefening baart kunst! Dus houd de DM-activiteiten agenda in de gaten voor een vervolg…

Om half 1 gingen we uitgeput, met pissebeddenhuid op vingers en tenen, en rode coffeeshop ogen naar huis. Moe maar voldaan!

Nichon Glerum

Workshop flitstechniek 23 februari door Jan Kok

· De trend op het gebied van flitstechniek is op het moment overdreven ingeflitste afbeeldingen (Vrij Nederland is hiermee vaak de trendsetter)

· De juiste instelling bij direct flitsen kun je bereiken met behulp van de volgende formule:

richtgetal = diafragma x afstand (in meters) dit bij ISO 100 en 50 mm

Een voorbeeld:
Het richtgetal van een flitser is 34 en het diafragma 8, de afstand tot het onderwerp moet dan ongeveer 4.25 m zijn (34/8=4.25).

· Er bestaan 3 soorten flitsers:

o hele oude flitsers waar je niks bij kan instellen, de flitser geeft altijd dezelfde hoeveelheid licht. Je kunt de hoeveelheid licht die je onderwerp bereikt alleen regelen door verder van het onderwerp af te gaan staan of je diafragma aan te passen.

o flitsers met sensor (bijvoorbeeld de Braun VarioZoom 340SCA). Veel instellingen moeten bij deze flitser handmatig ingesteld worden.

o TTL flitsers (nieuwste type flitsers). TTL (through-the-lens) is een methode waarbij de camera de flitser aanstuurt om de correcte belichting te krijgen. De camera bekijkt als het ware het binnenkomende licht en stuurt signalen over de gewenste sterkte en flitsduur naar de externe flitser. Deze flitser werkt dus volautomatisch.

· Problemen met direct flitsen:

o plat licht, geen diepte en plasticiteit in je afbeelding

o sterkte van het licht, hoe krijg je alle onderwerpen in je afbeelding goed belicht?

Een oplossing is om in plaats van direct te flitsen indirect te flitsen. Dit geeft een mooier, zachter en plastischer beeld met meer diepte. Bij de eerste 2 typen flitsers moet je wel rekening houden dat het flitslicht een langere afstand moet afleggen waarbij je 2-4 stops verliest (afhankelijk van de kwaliteit van het oppervlak waartegen je het licht laat weerkaatsen). Je kunt dit compenseren door dus het diafragma aan te passen). Bij portretten kun je piepschuim of tempex gebruiken om indirect in te flitsen, dit geeft een mooi zacht licht vergelijkbaar met dat van een soft box.

· Sluitertijd zo lang mogelijk zodat je optimaal gebruikt maakt van het omgevingslicht. De camera staat vaak automatisch afgesteld of de snelste synchronisatie stand, hierbij wordt dus vaak geen of bijna geen omgevingslicht meegenomen. Let hier dus op. Je kunt de sluitertijd handmatig instellen (bv op 1/8 – 1/25 afhankelijk van het onderwerp en beweging).

· Kleur is verder van belang. Het flitslicht geeft een neutraal licht. Door middel van filters kun je de kleurtoon van je afbeelding aanpassen. Hierbij geldt dat je het beste een filter kan gebruiken in de kleur van het aanwezige licht.

Voorbeeld: Je fotografeert in een zaal met TL licht (groen) dan een groene filter gebruiken.

Foto: Frans van Nistelrooij

Ellen Geerlings

Bezoek fotostudio Hennie Raaymakers

Op donderdag 14 januari zijn de leden van Dekate Mousa bij de studio van de Nederlandse fotograaf Hennie Raaymakers geweest. Hennie Raaymakers is een zelfstandige fotograaf, die meer dan dertig jaren professioneel met fotografie voor verschillende opdrachtgevers bezig is. Hij specialiseert zich in architectuur, interieur en productfotografie. Hennie werkt toch ook met andere onderwerpen, als portretten, mode en documentair. Voor vrijwerk is hij ook meestal met de architectuur bezig. Hij werkt zoals in Nederland en buitenland.

Hennie is een lid van DAPh of Dutch Architectural Photographers (http://www.daph.nl/). Dat is een vereniging van negen Nederlandse fotografen, die werken samen op verschillende grote, ook internationale opdrachten, tentoonstellingen en publicaties.

De studio van Hennie zit in de buurt van Den Bosch, in St. Michielsgestel. Dat is een grote witte ruimte met hoog plafond en veel apparatuur, verschillende soort lichten en flitsen. Net als elke architectuur en/of productfotograaf werkt Hennie meestal met de technische camera. In tegenstelling tot een gewone fotocamera met een vast huis (waarop men eventueel enkel het objectief kan vervangen) bestaat een technische camera uit een voor- en achterstaander, en een drager (bij een optische bank een balk, bij een loopbodem een plank) waarop de staanders kunnen bewegen. Doordat elke staander meer bewegingsmogelijkheden heeft is het ook mogelijk om een ander deel van de beeldcirkel van het objectief te gebruiken, het focus vlak schuin te verleggen, perspectief correcties te doen.

We hebben veel mooie en creatieve voorbeelden van Hennies architectuur fotografie werk gezien, natuurlijk op groot formaat afgedrukt. De rest van de avond waren we samen bezig met de fotografie van de sieraden met speciale effecten van glazen en spiegels. Dat was echt interessant en verrassend om de ongebruikelijke effecten op de foto’s op het beeldscherm van MacBook te bekijken, die daar net waren gemaakt met de technische camera met een digitale achterwand. Op het eind van de avond kreeg elke lid een cadeau – de kalender van DAPh voor 2010.

 Maria Rudnaya

Strobist

Op dinsdag 12 januari, ledenavond bij Dekate Mousa, gaf Bart van Overbeeke een lezing over flitstechniek. Hij is zelfstandig fotograaf en bekend gezicht op de universiteit en bij Dekate Mousa, waar zijn fotoroots liggen. Hij fotografeert onder meer voor het universiteitsblad, de Cursor.

Strobistfotografie betekent dat er op locatie gewerkt wordt met gewone speedlights, die je normaal gesproken op je camera schuift. Maar in dit geval zet je de flitsers creatief in en daarbij worden ook allerlei accessoires gebruikt.

Wanneer de flitser op de camera gezet wordt, levert dat meestal saaie foto's op van het type 'Hans van der Burgt'. Het licht komt recht van voor, is sfeerloos wit en overvloedig. Het resultaat is een fantasieloze, onaantrekkelijke foto.

De foto-rugzak van een strobist-fotograaf bevat dan ook twee of meer flitsers en reflectie-schermen, grids, kleurfilters, statiefklem en paraplu. Hiermee kun je op locatie je creativiteit aanspreken en een boeiende foto maken.

Doordat je meerdere flitsers gebruikt, heb je bijna net zoveel mogelijkheden om het licht naar je hand te zetten als in de studio. Maar de foto wordt op locatie gemaakt, en dit maakt elke foto uniek. Bij de portretten die Bart maakt zijn het bijvoorbeeld de werkkamer van de onderzoeker, een onderzoeks-opstelling of een board-room.

Het experimenteren met verschillende lichtbronnen, de onderlinge verhouding van de flits-sterkte, het vinden van een balans met omgevingslicht kost veel tijd. Je bent zo twee uur kwijt met het maken van een portret.

Daar staat tegenover dat er geen Photoshop trucage wordt toegepast. In de nabewerking worden beperkt bewerkingen toegepast: doordrukken en tegenhouden bijvoorbeeld, wanneer bijvoorbeeld een spot de achtergrond nog iets te veel doortekening geeft.

Bart laat enkele portretten zien, en legt uit welke opstelling van de flitsers hij toegepast heeft. Een veel voorkomende opstelling is een hoofdlicht schuin van voren, met een licht schuin van achteren dat de contouren van het onderwerp benadrukt. Het hoofdlicht kan dan enigzins diffuus zijn door een paraplu te gebruiken.

Voor het licht van achteren zet hij vaak een kleurfilter. De kleur kan afgestemd worden op de huiskleuren van de opdrachtgever of de steunkleur in een brochure. Om flare te voorkomen moet je vaak een 'flag' toepassen. Soms heeft de achtergrond nog een eigen invulflits nodig opdat kleuren goed uitkomen en om schaduwen van het hoofdlicht te verzachten.

Een digitale camera is haast noodzakelijk omdat je daarmee een trial-and-error werkwijze kunt toepassen. Je ziet direct het resultaat en je kunt bijsturen als het nodig is. Een flitsmeter wordt bijna nooit gebruikt. Draadloze aansturing van de speedlights is wel weer erg handig, omdat je daardoor volledig vrij bent in het plaatsen van de flitsers.

Paul Simons

Modeshow

Op 27 november 2009 vroeg Hugo, een vriend van mij, of ik zin had om een modeshow te fotograferen. Geen gewone modeshow, maar een modeshow met 2e hands kleding. De locatie was een oude verlaten hal op Strijp-S, naast het area51 gebouw.

Het idee was dat er een aantal 2e hands kleding winkelketens waren die kleding beschikbaar hadden gesteld om te “verloten” onder het publiek. De modellen lieten verschillende setjes kleding zien en de mensen uit het publiek konden deze kleren winnen. Daar moest echter wel wat voor gedaan worden. Om voor de kleding in aanmerking te komen moesten de dames uit het publiek doen waar dames goed in zijn, namelijk zo hard mogelijk bleren, schreeuwen en / of krijsen! Eerst vanuit hun stoel en als er geen beslissing genomen kon worden wie het hardst had geschreeuwd moesten zij een “schreeuw-battle” tegen elkaar uitvoeren door om de beurt door de microfoon te schreeuwen. De winnaar mocht dan (al dan niet blij huppelend terug naar haar stoel, dat doen dames nou eenmaal ook) als gelukkige winnares het kledingsetje aan het einde van de avond ophalen.

Alles werd gedaan door vrijwilligers. Er waren een aantal tafels achter elkaar gezet en er waren wat lampen neergezet. Aan weerszijden waren stoelen geplaatst voor ongeveer 100 mensen. Er was een DJ die wat muziek draaide en af en toe op gepaste momenten wat toepasselijke geluidsamples kon afspelen. Een enthousiaste jongen presenteerde de hele show en riep om wat de modellen allemaal aan hadden. Ook was er een bar neergezet voor de nodige zuiperij. Naast dit alles waren er wat fotografen opgetrommeld, vooral om de sfeer wat beter neer te kunnen zetten.

Het fotograferen van een modeshow leek mij eigenlijk altijd kinderspel en ik begreep eigenlijk nooit waarom fotografen zoiets nou leuk vinden om te doen. Een beetje wachten tot het model voor je neus staat wat fotootjes achterelkaar schieten en je bent klaar. Dit viel dus echter enorm tegen! De modellen lopen redelijk snel heen en weer en ja ze staan wel stil als ze aan het einde van de loopplank staan, maar het leukst zijn toch de foto’s dat je ze strak over de catwalk ziet lopen. Het moeilijke is om terwijl de dames naar je toe lopen de foto scherp te krijgen en ook om deze goed belicht te krijgen. Ik heb gewoon simpel met opzetflitser recht vooruit gefotografeerd, maar hoe ik mijn flitsbelichting ook instelde, of de foto’s waren net te donker of ze waren overbelicht. Bij nader inzien had ik mijn focussering moeten instellen op servo ipv one shot en misschien de flitser op manual, maar dan is het probleem dat als je een keer iets wilt fotograferen wat verder weg is dat de foto onderbelicht is. Om een lang verhaal kort te maken: Een groot deel van mijn foto’s was mislukt! Het lag gelukkig niet alleen aan mij. Ook Hugo had een hoop foto’s waarvan de belichting niet helemaal lekker was. Maar goed, het was wel erg leuk om een keer mee te maken en zeker in zo’n belachelijk lawaaierige miepjes toestand!

Aan het einde van de modeshow mocht iedereen uit het publiek gratis kleding uitzoeken uit een aantal kledingstalletjes. Het is erg fascinerend om te zien hoe de vrouwelijke medemens zo ontiechelijk uit haar dak kan gaan om wat stukken kledij te kunnen bemachtigen. Het lijkt mij onvoorstelbaar dat “wij” mannen keihard zouden gaan schreeuwen om een paar oude nikes o.i.d. te krijgen.

Peter van Delft

Tripje Rotterdam

Het tripje naar Rotterdam begon met een autoritje. Wat eindigde met een cd van Tenacious D, om de stemming er alvast goed in te brengen. Als niet-bouwkunde student was ik erg benieuwd wat er allemaal op de planning stond. En eerlijk gezegd weet ik daar nu nog steeds weinig over te vertellen, maar ik ga m’n best doen.

Nadat we de auto geparkeerd hadden was de eerste halte het Nederlands Achitectuur Instituut. Daar kreeg ik meteen spijt van mijn keuze om alleen een analoge camera mee te nemen, want het fotografeerd binnen niet zo lekker bij ISO 160.....

Het toppunt van de tentoonstelling hier was meteen te zien: een grote kartonnen bal met een stad eruit gezaagd. Even een kopje koffie en toen zijn we met de camera’s in de aanslag de volledige tentoonstelling te lijf gegaan. Na een minuut of 10 toekijken heb ik besloten de cheat-mode van m’n camera te gebruiken om de ISO te pushen tot 800. De stadbal was ondertussen uitgebreid op de gevoelige plaat vastgelegd en na wat snelle foto’s van een miniatuur ongeluk in de doe-het-zelf stad verdwenen we in de rest van het gebouw. Dit eindigde op de een of andere manier op een houten vloer of metalen roosters boven de hal waar we binnen waren gekomen. Terwijl ik met m’n hoogtevrees aan het uitvechten was of ik bleef staan of verder liep, was iedereen vrolijk foto’s aan het maken van de maquettes en concepten die overal uitgestald waren.

Nadat we uit het NAI ontsnapt waren zijn we het havengebied in gelopen. Zelf kreeg ik hierbij lichtelijk het idee dat we ook uit Nederland vertrokken waren omdat ik de balkonnetjes met veel groen aan een verlaten gebouw wat Cubaans vond aandoen. Maar dat kan natuurlijk ook heel goed een afwijking van mijn kant zijn. Toen we eenmaal de halve groep waren kwijtgeraakt leek het ons veilig om op weg te gaan naar de Euromast, want die mocht natuurlijk niet ontbreken.

Op de Wilhelmina-pier besloot ik dat het tijd was voor een fotografisch experiment en heb ik een beetje dezelfde foto’s gemaakt als de rest van de groep, om vervolgens de negatieffilm maar als dia te laten ontwikkelen. En zo ben ik naar mijn mening toch aan de origineelste skyline van de dag gekomen (met een beetje hulp van Kwok en Folkert) (red. volgens mij is het Folkert niet ;-)).

  

Dan rest alleen nog de slachting van de Erasmus brug, het etentje in een of ander vaag schnitzel restaurant en de terugreis. Conclusie: zelfs als je niks met gebouwen hebt is zo’n dagje voor de gezelligheid toch de moeite waard!

Joost Velterop

Elliot Erwitt - Retrospective

Felix, Gladys and Rover. New York. 1974. Foto: Elliot Erwitt

‘It’s about reacting to what you see, hopefully without preconception. You can find pictures anywhere. It’s simply a matter of noticing them. You just have to care what’s around you and have concern with humanity and the human comedy.’ 

Dit is een treffende omschrijving van Erwitt’s werk. Met veel oog voor schoonheid, ironie en humor maakt Erwitt al sinds 1948 foto’s.  Met originele standpunten en verassende composities en uitsneden weet hij je afwisselend te raken met bitterzoete, ironische en humoristische snapshots van het alledaagse leven. 

Elliott Erwitt is nu 81 jaar maar nog steeds in te huren voor een opdracht.  Geboren in Parijs en opgegroeid in Amerika waar hij als tiener, wonend in Hollywood, interesse kreeg voor fotografie. “Ik leerde fotograferen door de gebruiksaanwijzing te lezen op de filmverpakking,” zou Erwitt later zeggen. In Hollywood vindt hij werk bij een bedrijfje dat portretfoto’s van filmsterren afdrukt. Hij bekwaamt zich verder in de fotografie door een opleiding te volgen aan het Los Angeles City College. 

Op 20 jarige leeftijd verhuist hij naar New York waar hij als portier werkt en de filmopleiding volgt aan de New School for Social Research. In die tijd ontmoet hij de fotografen Edward Steichen  en Robert Capa. Op uitnodiging van Capa wordt Erwitt in 1953 lid van Magnum Photos. Magnum is opgericht in 1947 door Robert Capa, Henri Cartier-Bresson, George Rodger en David Seymour. Magnum is een coöperatie die eigendom is van de leden zelf. Magnum bestaat nog steeds en levert foto’s aan persbureaus, uitgevers, galeries, musea en reclamebureaus. Magnum telt op het moment 79 leden van over de hele wereld. Het heeft een bestand opgebouwd van meer dan 500.000 foto’s en heeft 4 redactiekantoren in New York, London, Parijs en Tokio. 

Naast het werk voor Magnum werkt Erwitt als Freelance fotograaf voor tijdschriften als Collier’s, Look, Life en Holiday. Tijdens zijn hele leven blijft hij ook als autonoom fotograaf werken aan zijn eigen oeuvre. Hij gebruikt hiervoor veelal een 35mm Leica camera met afstandsmeter. Erwitt droeg bij aan de wereldwijde acceptatie van het medium fotografie binnen de culturele en museale wereld door deel te nemen aan een roemruchte fototentoonstelling ‘The Family of Man’, een tentoonstelling die de hele wereld rondreisde en 9 miljoen bezoekers trok. Edward Steichen selecteerde voor deze tentoonstelling 4 foto’s van Erwitt waaronder een intiem tafereel van Erwitt’s echtgenote Lucienne en hun enkele dagen oude kind.

New York city, 1953 Foto: Elliot Erwitt

De belangrijkste thema’s in Erwitt’s werk zijn mensen en dieren, honden in het bijzonder. Ondanks de lichtvoetige toon hebben veel van Erwitts beelden niet zelden een diepere politieke lading, zo is duidelijk te zien op een vroege foto uit 1950 getiteld North Carolina, USA. Hierop is de bittere realiteit van de rassensegregatie zichtbaar.

North Carolina, USA, 1950 Foto: Elliot Erwitt

In de jaren 60, 70 en 80 maakt hij een aantal documentaires en korte humoristische films. Een selectie van zijn documentaires zijn ook te zien in het gemeente museum in Helmond.

Voor het eerst is in Nederland een groot overzichtstentoonstelling te zien van Elliot Erwitt. Het gemeentemuseum in Helmond toont 136 zwart-wit foto’s uit de periode 1948-2001. De tentoonstelling is samengeteld in nauw overleg met Magnum Photos. Je kunt ze nog gaan zien t/m 17 januari 2010.

Het museum is open van dinsdag tot en met vrijdag: 10.00 tot 17.00 uur en zaterdag, zondag en feestdagen: 13.00 tot 17.00 uur.

Bezoekadres:
Boscotondohal
F.J. van Thielpark 7, Helmond.

Toegangsprijs: €4.00

Met openbaar vervoer: stap uit op station Helmond, van daar is het 5-10 minuutjes lopen naar het museum. Overal staan wegbewijzeringbordjes die je naar het museum leiden.

Meer informatie: http://www.gemeentemuseumhelmond.nl/

Ellen Geerlings